KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NDA DÜZENLENEN TRAFİK SUÇLARI

2908 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda trafik suçlarının genel bir tasnifi bulunmamakla birlikte trafiğe ilişkin  pek çok suç yer almaktadır. Bazı önemli ve uygulamada çok sık karşılaşılan trafik suçları kısaca incelenecektir.

Trafik suçları, suçların niteliğini ve düzenleme amacına göre ana başlıklar altında aşağıdaki gibi tasnif edilebilir.

1-)Karayolu trafik güvenliği , trafik işaretleri, yapı ve tesislerle ilgili suçlar:Karayolu Trafik Kanunu 13. Maddeden 18. Maddeye kadar düzenlenmiş suçlardır.

2-)Tescil ve trafik belgeleri , tescil plakaları, motorlu araçlara ait şartlar ve muayene ile ilgili suçlar: 19. Maddeden 35. Maddeye kadar düzenlenmiş suçlardır.

3-)Sürücü belgeleri ve sürücülerle ilgili suçlar. Karayolları Trafik Kanunu’nun 36. İle 45. Maddelerinde düzenlenmiştir.

4-)Trafik kuralları ile ilgili suçlar: Trafik kurallarına ilişkin hükümler oldukça geni,ş olarak düzenlenmiştir ve beş bölümden oluşmaktadır.

Genel Kurallar 46 ile 49,

Hız Kuralları 50 ve 52,

Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar 54 ve 67.

Yayalar, Hayvanlar Çekilen veya Elle Sürülen Araçlarla Hayvan Sürücüleri ve Yarışlar Hakkında Kurallar  68 ile 70. Ve Çeşitli Kurallar Başlığı altında 71. Maddeden 80. Maddeye kadar düzenleme mevcuttur.

2.Sigorta ile ilgili suçlar: Sigorta ile ilgili suçlar Karayolları Trafik Kanunun 91 ile 101. Maddeler arasında düzenlenmiştir.

*ALANYA TRAFİK KAZASI AVUKAT’INA BAŞVURABİLİRSİNİZ*

1. SÜRÜCÜ BELGESİ OLMADAN MOTORLU ARAÇ SÜRME SUÇU

24.05.2013 tarihinde kabul edilen 6487 sayılı kanun 11/06/2013 tarih ve 28674 sayılı resmi gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve Karayolları Trafik Kanununa bazı değişiklikler getirmiştir. Yapılan düzenleme ile 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun  36. Maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Araçlar, Yönetmelikte sınıflarıbelirtilen sürücü belgelerine sahip sürücüler ile çok taraflı anlaşmalara göre sürücü belgesi bulun veya geçerli uluslar arası sürücü belgesi olan kişilerce sürülebilir.

Buna göre;

a-)Sürücü belgesi olmayanların,

b-)Mahkemelerce veya Cumhuriyet savcılıklarınca ya da bu Kanunda belirtilen yetkililerce sürücü belgesi geçici olarak yada tedbiren geri alınanların,

c-)Sürücü belgesi iptal edilenlerin,

araç kullanarak trafiğe çıktıkların tespiti halinde, bu kişilere 1.407 Türk Lirası idari para cezası verilir. Ayrıca, aracın sürücü belgesiz kişilerce sürülmesine izin veren araç sahibine de  tescil plakası üzerinden  aynı miktarda idari para cezası verilir.”

Bu madde ile düzenlenen suç hem sürücü açısından hem de araç sahibi açısından geçerlidir. Araç sahibi sürücü belgesi olmayan kişilere aracını kullandırtmayacaktır. Aksi taktide sürücü belgesi olmayan kişi ile aynı cezaya çarptırılacaktır.

02.08.2013 tarihinde yayınlanan 6495 sayılı Torba Kanunla Getirilen  yeni düzenlemeyle de 39. Maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Sürücü belgesi sahiplerinin , sürücü belgelerinin sınıfına göre sürmeye yetkili oldukları araçlar ile Türk vatandaşlarının  ve yabancıların dış ülkeden aldıkları  sürücü belgelerinin ülkemiz sürücü belgeleri ile değiştirilmesine ve dış ülkelerden aldıkları  sürücü belgeleriyle ülkemizde araç kullanmalarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Sürücü belgesi sahiplerinin, sürücü belgelerinin sınıfına göre sürmeye yetkili oldukları araçların dışındaki araçları sürmeleri yasaktır. Bu fıkra hükmüne aykırı hareket eden sürücüye 700 Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu kişilere araç kullandıran araç sahibine de tescil plakası üzerinden aynı miktarda idari para cezası verilir.

Sürücü belgeleri süreli olarak verilir. Belgelerin geçerlilik süreleri , yenilenmesinde aranacak şartlar ile diğer usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir. Bu şekilde yenilenen sürücü belgelerinde harç alınmaz. Geçerlilik süresi dolan sürücü belgesi ile araç kullanan sürücüye 343 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü  belgesi geri alınır.

Dış ülkelerden aldıkları sürücü belgeleri ile yönetmelikte  belirtilen süre ve şartlara  aykırı olarak araç kullananlar hakkında her seferinde 343 Türk Lirası idari para cezası verilir.“

*ALANYA TRAFİK KAZASI AVUKAT’INA BAŞVURABİLİRSİNİZ*

    2. ALKOLLÜ İÇKİ, UYUŞTURUCU VEYA KEYİF VERİCİ MADDELERİN ETKİSİ ALTINDA ARAÇ SÜRME SUÇU

Alkol ve uyuşturucu Maddeler sürücüler üzerinde, uyarıcı ve uyuşturucu etki gösterir. Bu etki  de sürücülerin kaza yapma olasılığını arttırır.

Alkollü içki, uyuşturucu ve keyif verici maddeler kullanan sürücüler trafik güvenliğini olumsuz yönde etkilediklerinde ve meydana gelen trafik kazalarında en önemli kaza nedeni olduklarından bu konuda trafik suçu kabul edilmiş ve ağır cezai müeyyideler getirilmiştir. Bu nedenle , KTK’ nın 48. Maddesi ”Alkol ,uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin etkisi altında araç sürme yasağı” başlığı altında düzenlenmiştir.

Bu maddede Özel araç sürücüleri bakımından 0.50 promilin,diğer araç sürücüleri bakımından 0.20 promilin üzerinde  alkollü olan sürücülerin trafik kazasına sebebiyet vermesi halinde, ayrıca Türk Ceza Kanununa göre cezalandırılacakları belirtilmektedir. Burada kullanılan Promil sözcüğü binde demektir ve promil olarak belirtilen bu değer bir litre yani 1000 mililitre kanın içindeki alkolün gram cinsinden miktarını gösterir.   Örneğin; promil kan alkol konsantrasyonu 1000 mililitre kanda 0.5 gram alkol

bulunduğunu ifade etmektedir.

Yine 24.05.2013 tarihinde kabul edilen 6487 sayılı kanun 11/06/2013 tarih ve 28674sayıIı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ve Karayolları Trafik Kanununda yapılan düzenleme ile 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 48. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"MADDE 48- Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri almış olan sürücüler ile alkollü olan sürücülerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır.

Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit amacıyla, kollukça teknik cihazlar kullanılır.

Kişinin yaralanmalı veya ölümlü ya da kollukça müdahil olunan maddi hasarlı trafik kazasına karışması hâlinde, ikinci fıkrada belirtilen muayeneye tabi tutulması zorunludur. Teknik cihaz ile yapılan ölçüme itiraz eden veya bu cihaz ile ölçüm yapılmasına müsaade etmeyen bu sürücüler, en yakın adli tıp kurumuna veya adli tabipliğe veya Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kuruluşlarına götürülerek uyuşturucu veya uyarıcı madde ya da alkol tespitinde kullanılmak üzere vücutlarından kan, tükürük veya idrar gibi örnekler alınır . Bu işlem bakımından 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 75. maddesi hükümleri, beşinci fıkrası hariç olmak üzere uygulanır.

Trafik kazası sonucunda kişinin ölmesi veya teknik cihaza üfleyemeyecek kadar yaralanmış olması hâlinde, üçüncü fıkra hükümlerine göre bu kişilerden kan, tükürük veya idrar gibi örnekler alınır.

Yapılan tespit sonucunda, 0.50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullan dığı tespit edilen sürücüler hakkında, fiili bir suç oluşturulsa bile, 700 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınır. Hususi otomobil dışındaki araçları alkollü olarak kullanan sürücüler bakımından promil alt sınırı 0.21 olarak uygulanır. Alkollü olarak  araç kullanma nedeniyle sürücü belgesi geri alınan kişiye, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; ikinci defasında 877 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri iki yıl süreyle, üç veya üçten fazlasında ise, 1.407 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri her seferinde beşer yıl süreyle geri alınır. Sürücü belgelerinin herhangi bir nedenle geçici olarak geri alınmış olması hâlinde belirtilen süreler, geçici alma süresinin bitiminde başlar.

Yapılan tespit sonucunda, 1.00 promilin üzerinde alkollü olduğu tespit edilen sürücüler hakkında ayrıca Türk Ceza Kanununun 179. maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri uygulanır.

Hususi otomobil sürücüleri bakımından 0.50 promilin, diğer araç sürücüleri bakımından 0.20 promilin üzerinde alkollü olan sürücülerin trafik kazasına sebebiyet vermesi hâlinde, ayrıca Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde aldığı tespit edilen sürücülere 3.600 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgesi beş yıl süreyle geri alınır. Bu kişiler hakkında ayrıca Türk Ceza Kanunu hükümleri uygulanır.

Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit amacıyla, kollukça teknik cihazlar kullanılmasını kabul etmeyen sürücülere 2000 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgesi iki yıl süreyle geri alınır.

Sürücünün uyuşturucu veya uyarıcı madde kullandığından şüphe edilmesi halinde 5271 sayılı Kanunun adli kolluğa ilişkin hükümleri uygulanır.

Alkollü olarak araç kullanması nedeniyle son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde sürücü belgeleri ikinci defa geri alınan sürücüler Sağlık Bakanlığınca, usul ve esasları İçişleri, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlıklarınca çıkarılacak yönetmelikte  gösterilen sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine; üç veya üçten fazla geri alınan sürücüler ise psiko-teknik  değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tıbbi tutulurlar.

Sürücü belgelerini geri alma işlemleri bu Kanunun 6.maddesinde sayılan görevliler tarafından yapılır. 

Bu madde hükümlerine göre geri alınan sürücü belgesinin iade edilebilmesi için ilgili kişi hakkında trafik kurallarına aykırılık dolayısıyla bu Kanun hükümlerine göre verilmiş olan nidari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması ; uyuşturucu veya uyarıcı madde almış olması nedeniyle sürücü belgesi geri alınanların  ayrıca sürücü olmasında sakınca bulunmadığına dair resmi sağlık kurumlarından alınmış sağlık kurulu raporunun ibraz edilmesi şarttır.

Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin tespiti için kullanılacak  teknik cihazların sahip olacağı asgari koşullar ile diğer usul ve esaslar yönetmelikte gösterilir.

11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikten önce KTK’nın 48. Maddenin 1. Fıkra hükmünde; “Uyuşturucu ve keyif verici maddeleri almış olanların ile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme  yeteneklerini kaybetmiş kişilerin kara yolunda araç sürmeleri yasaktır.” denilmekteydi Bu maddede  dikkat çeken yön , kullanılması yasaklanmış maddeleri almış olanların güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş olmaları şartı iken getirilen değişikle  bu şart ortadan kaldırılmıştır. 

Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 97. Maddesi bu hususu düzenlemektedir. Buna göre , “Alkollü içki almış olarak araç kullandığı tespit edilen diğer araç sürücülerinden kanlarındaki alkol miktarı 0.50 promilin üstünde olanlar araç kullanamazlar.”

Tüm sürücülerin uyuşturucu, uyutucu ve keyif verici kabul edilen maddeleri kullanmaları yasak olup, aynı zamanda da suçtur. Ayrıca maddede sayılan ve toplu taşıma aracı sayılabilecek araçların, yük taşıyan araçların ve resmi araçların sürücülerinin de oranı ne olursa olsun alkollü olarak araç kullanmaları yasaktır. Bu kurallara uymayan sürücüler derhal araç kullanmaktan men edilirler.

Alkollü içki, uyuşturucu veya keyif verici maddelerin etkisi altında araç sürme suçunun faili araç kullanan herkes olabilir. Sürücü belgesi olup olmamasının bir önemi yoktur. Suçunun maddi unsuru ise   uyuşturucu, uyutucu veya keyif verici madde alarak karayolunda araç kullanmaktır.

Yine 6487 sayılı kanunla 2918  sayılı kanunun ek 13. Maddesinin birici fıkrasında yer alan, 48. Maddede gösterilen alkollü araç kullanmak suçunu birinci ve ikinci defasında işlemek, ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

*ALANYA TRAFİK KAZASI AVUKAT’INA BAŞVURABİLİRSİNİZ*

1. HIZ SINIRLAMALARINA İLİŞKİN SUÇLAR

 Yapılan araştırmalarda trafik kazalarının  meydana gelmesinde en önemli etkenlerden birinin aşırı hız olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle KTK’da belirtilen hız limitlerinin üzerinde araç kullanmak , trafik suçu olarak kabul edilmiş ve cezai müeyyideler getirilmiştir.

Karayolları Trafik Kanunu m. 50’de hız sınırları belirlenmiştir. Buna göre,

Motorlu araçların cins ve kullanma amaçlarına göre sürülebileceği en çok veya en az hız sınırları, şehirlerarası çift yönlü karayollarında 90km/s, bölünmüş yollarda 110km/s hızı geçmemek üzere yönetmelikte belirlenir.

İçişleri Bakanlığı yol standartlarını dikkate alarak yukarıda belirlenen hız sınırlarını otomobiller için 20km/s arttırmaya yetkilidir.

KTY 100. Maddesinde, Karayolları Trafik Kanununda ve bu Yönetmelikte yazılı kayıt ve şartlar dışında ve aksine bir işaret bulunmadıkça yol durumlarına göre römorksuz araç cinsleri için saatteki asgari ve azami hız sınırları aşağıdaki gibi gösterilmiştir.

KTK 51. maddeye göre, sürücüler, aksine bir karar alınıp işaretlenmemişse yönetmelikte belirtilen hız sınırlarını aşmamak zorundadırlar. Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığı hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılır.

KTK m. 51/2’ye göre; hız sınırlarının %10’dan %30’a (otuz dahil) kadar aşılması halinde;

Hız sınırı 90km olan yollarda, 99-117 km dahil;

Hız sınırı 110 km olan yollarda, 121-143 km dahil;

KTK m. 51/2’ye göre;hız sınırlarının %30 danfazla aşılması halinde ;

Hız sınırı 110 km olan yollarda, 144 km dahil üzeri;

Hız sınırı 120 km olan yollarda, 157 kmdahil üzeri; bir hızla seyreden sürücülere 343,00 TL para cezası (Peşin257,25 TL) ve 15 ceza puanı uygulanır. Ayrıca, bu suçun işlendiği tarihten geriye doğru1 yıl içinde 5 defa ihlal edildiğinde sürücü belgesi 1 yıl süre ile geri alınır. Sürücübelgesi geri alınanların süresi sonunda psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatriuzmanının muayenesi sonucunda sürücü belgesi almasına mani hali olmadığı anlaşılanların belgeleri iade edilir.

Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazlarınyerini tespit veya sürücüyüikaz eden her türlü cihazın imalı, ithali ve araçlarda bulundurulması yasaktır. Bu cihazları imal veya ithal edilmesi halinde, imal veya ithal edenler, fiil başka bir suç oluştursa bile ayrıca cezalandırılacaktır..

KTK m. 51/5’e göre; hız sınırlarını tespite yarayan cihazların yerlerini belirleyen veya sürücüyü ikaz eden cihazları imal veya ithal edenlere 2.120,00 TL’denTL ‘ye kadar para cezası ve 6-8 ay’a kadar hafif hapis cezası uygulanır. Ayrıca , cihazlar mahkeme kararıyla müsadere edilir.

KTK m. 51/5’e göre; hız sınırlarını tespite yarayan cihazların yerlerinibelirleyen veya sürücüyü ikaz eden cihazları araçlarda bulunduran işletenlere1.407, TL’den 2.120,00TL’ye kadar para cezası ve 4 aydan 6 ay’a kadar hafif hapis cezası ve15 ceza puanı uygulanır. Ayrıca, Cihazlar mahkeme kararıyla müsadere edilir.

*ALANYA TRAFİK KAZASI AVUKAT’INA BAŞVURABİLİRSİNİZ*

1. HIZ SINIRLAMALARINA İLİŞKİN SUÇLARDA CEZA UYGULANMAYACAK HALLER

Karayolları Trafik Yönetmeliğinin Hız Sınırlamalarına Uyma ve Hızın Gerekli Şartlarda Uygunluğunu Sağlama başlıklı 101. Maddesine göre;

Sürücüler aksine bir karar alınıp işaretlenmemişse bu Yönetmeliğin 100. Maddesinde belirtilen hız sınırlarını aşmamak zorundadırlar.

Araç sürülürken yapılan hız, radar ve benzeri teknik cihazlarla ölçülebileceği gibi kronometreveya değişik usullerle de ölçülerek tespit edilebilir.

İki yönlü karayolunda geçme sırasında , geçme kuralının mecbur kıldığı şartlar dolayısıyla, bu Yönetmeliğin aynı cins taşıtlar için tayin ettiği hız sınırlarınıaşan taşıt sürücülerine 2918 sayılı Kanunun 51. Maddesine göre işlem yapılmaz.

 B. TRAFİK SUÇLARINDA YARGILAMA USULÜ

1. TRAFİK SUÇLARININ KOVUŞTURULMASI VE GÖREVLİ MAHKEMELER

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda genel olarak tarfik cezaları; Yargı yetkisine giren adli cezalar ve idari nitelikteki cezalar olmak üzere iki gruba ayrılmıştır.

Konuyu düzenleyen KTK 112. Madde başlığı “Bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara bakacak mahkemeler ve yetkileri:” iken 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 20. maddesiyle “Sürücü belgelerinin geri alınmasında ve iptalinde yetki” şeklinde değiştirilmiştir.

Karayolları Trafik Kanunu’nun 112. Maddesine göre,”Bu Kanunun 6. Maddesinde sayılan görevlilerin ve trafik tescil kuruluşlarının yetkilendirdiği haller hariç olmak üzere, sürücü belgelerinin geri alınmasına ve iptaline sulh ceza mahkemeleri karar verir.

Bu Kanunun 51inci maddesinin ihlali ve 118 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında yazılı “100 ceza puanını doldurmak” eylemi nedeniyle sürücü belgelerinin geri alınmasına yine bu Kanunun 6. Maddesinde sayılan görevliler yetkilidir.

Sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması veya iptaline dair verilen kesinleşmiş mahkeme kararı örnekleri, sürücülerin sicillerine işlenmek üzere mahkemelerce ilgili trafik birimlerine gönderilir

Bu Kanuna göre görülen davalar, diğer kanunlara göre görülen davalarla birleştirilemez.

Askeri araçları süren kişiler ile asker kişilerin bu Kanunda yazılı suçlarla ilgili davalarına da bu mahkemelerde bakılır.

Askeri görev ve hizmetlerin yürütülmesi sırasında askeri araç sürücülerininasker kişilere karşı işledikleri trafik kazalarıyla ilgili suçlarda 25/10/1963 tarihli ve 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu veYargılamaUsulü Kanunun Hükümleri saklıdır.”

*ALANYA TRAFİK KAZASI AVUKAT’INA BAŞVURABİLİRSİNİZ*

1. TRAFİK SUÇLARINDA TEKERRÜR

Karayolları Trafik Kanunda tekerrür Türk Ceza Kanununa göre farklı anlamlandırılmışve farklı hükümler kabul edilmiştir. Buna göre,

Bu Kanunun uygulamasında, suçun tekrarındansöz edilen maddelerinin dışında tekerrür hükümleri uygulanmaz.Bu Kanuna göre verilen hükümlere diğer kanunlara göre verilen hükümlerbu Kanuna göre işlenen suçlarda tekerrüre esas olmaz . Bu Kanunda yer alan suçun tekrarından maksat , daha önce verilmiş hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıl içinde aynı suçun tekrar işlenmesidir.

Karayolları Trafik Kanunu 118. Maddesinde, trafik suçlarında tekerrüre ilişkin özel hükümler içermektedir.

Trafik suçunun işlendiği tarihten itibaren geriye doğru bir yıl içinde toplam 100 ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri 2 ay süre ile geriye alınır veeğitime tabi tutulurlar.(m. 118/2)

Aynı yıl içinde ikinci defa 100 puanı dolduran sürücülerinsürücü belgeleri 4 ay süre ile geri alınarak psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesi tabi tutulurlar. Muayene sonucunda sürücülük yapmasına engel hali  bulunmayanların belgeleri, süresi sonunda iade edilir.(m. 118/3)

Bir yıl içinde üç defa 100 ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri süresiz olarak iptal edilir.(m. 118/4)